Uzun bir eğitim döneminin bitmesiyle beraber,özellikle ilköğretim çağındaki çocuklar yine uzun sayılabilecek bir süre boyunca eve ve sokaklara dönecekler.Büyükşehirlerdeki hayat şartları çocukların sokakta oyun oynamalarına imkan tanımıyor.Kaldı ki amaçsızca geçirilen günler çocukların zihinsel anlamda da başıboş oldukları günler demektir ve gerçekten de boşa harcanmış zaman olması nedeniyle son derece olumsuz sonuçları vardır.Bu kadar uzun bir süre okuldan uzak kalan çocukların tekrar okula adapte olmaları hem çok zordur, hem de hiçbir şey öğrenmeden,hiçbir etkinlikte bulunmadan zaman geçirmiş olmak çocuklar açısından da sıkıcıdır.
Bu anlamda yaz okulları son yıllarda sıklıkla gündeme gelen bir konu olması nedeniyle ciddi olarak düşünülüp, değerlendirilmesi gereken kurumlar olarak öne çıkıyor. Bir çok ailenin de çocuğunu yaz okuluna göndermek istediklerini görüyoruz.Gerçekten yaz okulları çocuklara kattıkları açısından son derece yararlıdır ve yaklaşık 3,5-4 ay boyunca okuldan uzak kalan çocuklar için son derece olumlu etkiler yaratır.
Okul Öncesi Çocukları İçin Yaz OkuluOkul öncesi yaştaki çocuklar ve okul çağı çocukları için ayrı ayrı değerlendirme yapmak daha doğru olur. Çünkü okul öncesi yaştaki çocukların devam ettiği bazı yuva ve benzeri okul öncesi kurumların da yaz döneminde tatile girdiklerini görüyoruz.Yaklaşık olarak 8 ay boyunca pek çok aktivite yapan,arkadaşlarıyla oyun oynayan,paylaşan,sosyal ortamlara giren,zaman zaman gezilere giden çocukların birden bire evde oturmak zorunda kalmaları, üstelik en enerjik oldukları dönemde neredeyse bütün faaliyetlerden el etek çekmeleri son derece olumsuz bir durum.
Bu olumsuzluk hem çok hem de aile açısından iki taraflı olarak yaşanan bir sorun.Üstelik anne babanın çalıştığı bir aileden bahsediyorsak anne babaları da çok zorlayan tarafları olduğunu göz ardı edemeyiz.Çocuk muhtemelen aile büyüklerine emanet edilerek açıkçası koskoca bir yaz dönemi geçiştirilmeye çalışılacak ve kendisinden yaşça hayli büyük insanlarla bir arada çocukluğunu yaşaması sağlanacak.
Bu mümkün değildir ve elbette ki çocuk olmadık huysuzluklar yapacak ve aile büyüklerini de çileden çıkaracak ya da onlara her dediğini yaptırmaya çalışacaktır.Genellikle de büyük anne ve büyük babaların torunlarına olan ilgilerini bildiğimizden ortaya çıkacak tablo hiç de iç açıcı olmayacaktır.
Hayatının en dinamik,en enerjik ilk 6 yılı içerisindeki bir çocuk mutlaka akranlarıyla beraber olacağı,spor yapacağı,pek çok farklı uğraşı yaparak öğreneceği,kendisini ve başkalarını algılayacağı dönemde olabildiğince sosyal ortamlarda bulunmalıdır.
Bu anlamda okul öncesi yaşlardaki bir çocuğun yaz okuluna gitmesi başka bir açıdan daha önemlidir, çocuğun hiç boşluğa düşmeden okula ve eğitime hazırlanmasını da sağlar.Burada bazı aileler,çocuklarını mümkün olduğunca gezdirdiklerini ya da sosyal ortamlara,oyun yerlerine götürdüklerini söyleyebilirler.Ancak bizim bahsettiğimiz sistemli ve bilinçli olarak sürdürülen faaliyetler ve etkinliklerden oluşuyor.Üstelik oyun yerleri ve kapalı mekanlardaki eğlence yerlerinin özellikle çocuklara statik elektrik yüklediğini ve onlarda hiperaktivite ya da hafif ifadesiyle aşırı hareketliliği artırdığını unutmamak gerekiyor.
Okul Çağı Çocuğu İçin Yaz Okulu
Okul çağı çocuklarında ise durum başka bazı boyutlar daha içeriyor.Eğitim hayatı bir kez başladığında hepimizin bildiği gibi yıllarca sürecek uzun soluklu bir süreç başlamış demektir. Yaklaşık 8 ay ciddi anlamda akademik eğitim alan çocukların bir anda yaz tatili denilerek
3-3.5 ay boyunca boşa düşmeleri ve hatta tatili hiçbir şey yapmadan boşa geçirilecek zaman olarak görmeleri, eğitim hayatlarının kalitesi bakımından son derece tehlikelidir.Çünkü okul dönemi yeniden başladığında bu çocukları tatilin rehavetinden almak ve derslerine yoğunlaşmalarını sağlamak neredeyse birkaç ayı buluyor.Üstelik ülkemizdeki kadar uzun süreli tatiller maalesef başka ülkelerde yok.
Bir yılın neredeyse ¼’lük bölümü tatil olarak geçiyor ve her şeyi öğrenme açlığında olan çocuklar için son derece olumsuz etkilere yol açıyor.Çocuklar bu uzun tatillerde derslerden,sorumluluklarından ve eğitimden soğuyorlar dersek abartmış olmayız.Bir çok anne babanın yılın başında çocuğuyla ilgili yaşadığı pek çok sıkıntının temelinde de aslında bu yatıyor.Çocuklar bir türlü derslerine odaklanamıyor, disipline olamıyorlar.
Ayrıca tehlikeli olan başka bir sorun daha var ki,artık bütün toplumların ortak sorunu haline gelen televizyon ve internet bağımlılığı.Maalesef çok küçük yaşlardaki çocuklardan, yetişkinlere kadar herkesi pençesine alan bu bağımlılıktan elbette ki her zaman olduğu gibi en çok etkilenenler yine çocuklar oluyor.
İşte yaz okullarının yararı da bu noktada başlıyor.Bütün bir yaz boyunca güvenip sokaklara bırakamadığımız, spor alanlarının yetersizliğinden arkadaşlarıyla bir arada oyun oynatamadığımız çocuklarımızı ‘aman evde olsunlar,gözümüzün önünde olsunlar,’ düşüncesiyle televizyonlardan ve bilgisayar ekranlarının başından alamıyoruz.
Bu tip bağımlılıktan yakınarak danışmaya gelen ailelerin çocuklarının söyledikleri sözlere zaman zaman yanıtsız kalabiliyoruz.’Peki,ben bütün gün boş boş ne yapacağım?’ Evet,bütün gün boş boş ne yapacağım? Diye soran çocuğa verecek yanıtınız olması için o çocuğu boş boş oturtmayacağınız ortamlara sokmak zorundasınız.
Aynı şekilde enerjisini doğru yönlendireceği,kaslarını çalıştıracağı,kendisini ve sınırlarını test edeceği, arkadaşlıklar kuracağı,hoplayıp zıplayacağı,koşacağı,tırmanacağı,suyla, topla, toprakla, başka canlılarla haşır neşir olacağı yaz okullarına yönlendirmek en doğru davranış olacaktır.
İster okul öncesi olsun,ister okul çağı çocuğu,bütün çocukların kendine güvenini,fiziksel ve sosyal gelişimini destekleyen çok yararlı çalışmaları olan yaz okulları her yaş için önerdiğimiz kurumlardır.
Yaz okulları konusunda artık çok fazla alternatifimiz var,hatta bazı belediyeler bu okulları ücretsiz olarak hizmete sunmuş durumda.Biraz araştırma yapıldığında pek çok seçenek bulunduğunu görebilirsiniz.Yeter ki doğru bir adım atarak güvenilir bir yaz okulu ve güvenilir eğitmenlerle işe başlayabilin.
Ergen ve Gençler İçin Yaz Okulu
Her yaş çocuğu için gerekli olan etkinlik ve zamanını doğru değerlendirme çalışmaları ergenlerde ve gençlerde de çok önemlidir.Özellikle sınavlara hazırlanan çocukların rahatlamaları,derslerine daha rahat odaklanabilmeleri için bu tip sosyal ve sportif etkinliklerde bulunmaları onların hem fiziksel,hem de zihinsel gelişimleri açısından çok yararlıdır.Ergenlik ve gençlik aynı zamanda çeteleşme dediğimiz gruplaşmaların yaşandığı oldukça kritik bir dönemdir.O nedenle asıl bu çağdaki çocukların doğru yerlere yönlendirilmesi gerekir.Uzun bir yaz dönemi boyunca boş kalan ve yapacak şey bulamayan gençlerin, yanlış arkadaşlar edinmelerini önlemek, yanlış yerlere sapmalarının önüne geçmek amacıyla güvenli ve doğru yerlerde olmasını sağlamak biz yetişkinlerin görevi.
Yaz Okulu Seçimi ve Beklentiler
Yaz okulu araştırırken arayacağınız nitelikler arasında gerçekten vaat edilen faaliyetlerin yapılıp yapılmadığını kontrol etmek çok önemli.
Yaz okulu kapsamında verilen hizmetler neler,kaçar saat ve haftanın kaç günü eğitim veriliyor,eğitmenler kimler ve yeterlilikleri nedir?Yaz okulu olarak açılmış ama yaz okulu dışında başka amaçlar güdülüyor mu,yüzme dersi adıyla ders konulup haftada bir saat yüzme dersi veren bir okulun bu konudaki eğitiminden ve yeterliliğinden emin olamazsınız.Aynı şekilde yirmi ayrı ders koyup,gözünüzü boyamaya çalışan yerlerden de uzak durmakta fayda var.Çocuklar belli başlı alanlara yönlendirilmeli ama çocukların nefes nefese bir dersten diğerine koştuğu günlük programlardan oluşan yaz okulu etkinlikleri,amaçsızca ve sadece göstermelik olarak bir şeyler yapıyor görünmekten başka şey değildir.Bu anlamda büyük spor kulüplerinin açtığı çok güzel yaz okulları olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Ayrıca okulun fiziki şartlarına dikkat etmek çok önemli.Çocuğunuzu bıraktığınız bir yaz okulunda çevre ve binanın koşulları,bahçenin durumu mutlaka dikkat etmeniz gereken yerler.Bunun dışında büyük yaştaki öğrencilerin öğretmen olarak çocukların başında olduğu kurumlar yaz okulu olarak değerlendirilmemeli.Yaz okulu da olsa,okul okuldur ve okullarda uzman eğitmenler görev yapar.O okulda ders alan ya da yaşı büyük diye uygun görülen kişiler ders veremezler.
Yaz okulu sadece spor ya da sadece eğitimden oluşmamalıdır.Eğitim önemlidir ve mutlaka olmalıdır ancak bildiğimiz ders ve ödev çalışmalarının yapılmasını uygun bulmuyoruz. Yabancı dil çalışmaları, kitap okuma, zihinsel çalışmalar hem zevklidir,hem de çocukları sıkmadan öğrenme ve eğitimin içinde tutar.Ama ders çalıştırmak ya da özellikle bir konuda soru çözdürüp,çalışma yapmasını istemek çocuğun yeni eğitim dönemine hazırlanmasını engeller,okuldan soğumasına neden olabilir.Yaz okulu çocuğun enerjisini doğru yönlendirmek ve dışarı akıtmasını sağlamak amacıyla bir takım faaliyetlerin yapıldığı sosyal paylaşım ve etkinlik merkezleridir.Bu amacın dışında beklentilere girmemek gerekir.Bu tip merkezleri çocuğun mutlu olacağı ve arkadaş edinip,sağlıklı ilişkiler kuracağı kurumlar olarak görmek daha doğru olur.
Kısacası gıdasından,temizliğine,eğitmenlerin yeterliliğinden,okulun donanımına kadar her şeyi dikkatle inceleyerek bir seçim yapmak ve mümkünse bu seçimi çocukla beraber yapmak en sağlıklısıdır.
[2013-10-13]